Để chủ động phòng chống tai nạn, thương tích cho trẻ em, việc cần làm chính là rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Đây là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách sau này cho các em. Do đó, ngay từ giai đoạn mầm non, tiểu học, trẻ em rất cần được trang bị những kỹ năng sống phù hợp để định hướng phát triển cá nhân một cách tốt nhất. Thời gian qua, nhiều trường mầm non, tiểu học trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là thành phố Ninh Bình đã tích cực đổi mới phương pháp giáo dục, tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Vừa qua, tại Trường Tiểu học Ninh Khánh (thành phố Ninh Bình), nhà trường đã phối hợp với Trung tâm Thanh, thiếu nhi tỉnh tổ chức tập huấn phòng, chống đuối nước cho các giáo viên và học sinh. Lớp tập huấn thu hút khá đông các em học sinh tham gia học tập, trao đổi, tìm hiểu và trực tiếp tham gia những tình huống khi xảy ra tai nạn đuối nước.
Các em được giáo viên Trung tâm Thanh, thiếu nhi tỉnh hướng dẫn những thao tác, hành động, cách làm để cứu người không may bị đuối nước, từ đó giúp các em có thêm những kỹ năng tự bảo vệ bản thân và trợ giúp người lớn hoặc thông báo cho người các em tin cậy khi không may bản thân và bạn bè gặp tình huống đuối nước.
Ở Trường Mầm non Nam Thành (thành phố Ninh Bình), những năm qua, việc tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi được nhà trường tổ chức thường xuyên.
Cô giáo Trần Thị Hà, Hiệu trưởng Trường Mầm non Nam Thành cho rằng, việc trang bị cho các em những kỹ năng tự giải thoát, đối phó hoặc cần sự trợ giúp khi gặp những tình huống nguy hiểm trong cuộc sống rất quan trọng. Đơn cử như vừa qua, nhà trường tổ chức diễn tập tình huống về phòng, chống cháy nổ tại trường.
Sau khi được hướng dẫn, các em rất thành thục trong việc đối phó với đám cháy, bằng việc ngay khi có báo động, các em cùng cô giáo nhanh chóng dùng khăn ướt để bảo vệ đường thở, cúi thấp người di chuyển để tránh khí độc và chạy nhanh ra ngoài.
Kỹ năng này được cô và trò làm quen từ trước đó, nhưng bằng lý thuyết, cho đến khi tình huống giả định xảy ra, được cô và trò thực hiện rất nhịp nhàng, khéo léo, qua đó giúp các em hình dung được những việc mình phải làm khi không may có cháy xảy ra ở trường, tại gia đình và trong cuộc sống.
Đối với Trường Mầm non Mai Thế Hệ, hàng năm, vào đầu các năm học và hưởng ứng Tuần lễ An toàn giao thông đường bộ, nhà trường đều phối hợp với Ban ATGT tỉnh, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh, Công an thành phố Ninh Bình, Sở Giao thông vận tải… tổ chức cho các cháu mẫu giáo của trường tìm hiểu về các kiến thức về an toàn giao thông.
Các cô giáo mầm non và các cháu mẫu giáo được hướng dẫn, học tập, nắm bắt các quy định cho người đi bộ qua mô hình học tập tại trường, sau đó tổ chức đi thực tế tại các ngã tư đường phố, như đường vào Tràng An – Nhà thi đấu TDTT tỉnh.
Việc tổ chức cho trẻ đi thực tế tại các điểm giao thông, ngoài đường phố là bài học thiết thực, hiệu quả nhất, giúp các em ghi nhớ nhanh, thực hiện đúng, thậm chí còn là những hướng dẫn viên cho ông bà, bố mẹ thực hiện nghiêm các quy định về ATGT trong việc đội mũ bảo hiểm, đi đúng làn đường, dừng xe đúng nơi quy định, không vượt đèn vàng, đèn đỏ…
Được biết, những năm gần đây, các nhà trường từ bậc học mầm non đến bậc trung học đã rất quan tâm đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, coi đó là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các nhà trường. Bởi hoạt động giáo dục kỹ năng sống giúp các em tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa cô và trò, sự hứng thú, tự tin, chủ động, sáng tạo trong học tập và thích nghi với môi trường, cuộc sống mới.
Đặc biệt, qua các hoạt động kỹ năng sống giúp các em rèn luyện kỹ năng ứng xử trong mọi tình huống, thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng hoạt động xã hội, giáo dục cho các em thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn thương tích, tai nạn giao thông, đuối nước… giúp các em không bị bỡ ngỡ, sợ hãi khi gặp phải những tình huống bất ngờ xảy ra trong cuộc sống.
Theo số liệu của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, 10 tháng năm 2018, toàn tỉnh có 2.672 trẻ em bị tai nạn, thương tích. Số trẻ em tử vong là 52, trong đó trẻ em tử vong do đuối nước là 31, do tai nạn giao thông đường bộ là 14, còn lại 7 trẻ em tử vong do các nguyên nhân khác.
Vào mỗi dịp nghỉ hè, tỷ lệ trẻ bị tai nạn, thương tích thường tăng hơn nhiều lần, trong đó có những vụ tai nạn chết người thương tâm, đáng tiếc, đem lại nỗi đau cho gia đình, nhà trường và xã hội. Nguyên nhân được xác định là do trẻ em thường có tính tò mò, muốn khám phá những điều mới lạ. Điều này có thể làm phát triển về mặt trí tuệ, thể chất.
Tuy nhiên, khi vui chơi, hoạt động ở trong một môi trường không an toàn thì sự tò mò, thích khám phá của trẻ lại làm cho trẻ có nguy cơ bị tai nạn, thương tích. Mặt khác, nhiều trẻ em thường thích khẳng định mình, dễ xảy ra tình trạng bị tai nạn. Cùng với đó, nhiều trẻ em thường ở nhà một mình hoặc thiếu sự giám sát của người lớn, từ đó dễ gặp tai nạn, thương tích…
Để bảo vệ trẻ tránh khỏi những nguy cơ bị tai nạn, thương tích, nhất là vào dịp nghỉ hè năm học 2018-2019 sắp tới, gia đình, nhà trường và xã hội cần có sự phối kết hợp đồng bộ trong việc giáo dục trẻ, từ đó giúp trẻ có được sự hiểu biết và có thể vui chơi mà vẫn an toàn. Trong đó, gia đình vẫn là chính và là chủ thể có vai trò quan trọng nhất trong việc phòng, chống tai nạn, thương tích ở trẻ em, thể hiện ở việc gia đình có trách nhiệm giáo dục, chăm sóc, bảo vệ trẻ em.
Đồng thời, các nhà trường có trách nhiệm giảng dạy, giáo dục để trẻ em có sự hiểu biết nhất định về tai nạn, thương tích và cách phòng tránh. Trong đó, để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả, nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh trong việc tổ chức các hoạt động tại trường và sự phát triển tâm sinh lý, nhận thức của trẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, tự tin hơn trong cuộc sống.
Mặt khác, các nhà trường cũng cần có sự kết hợp với các cơ quan, đơn vị nhà nước có thẩm quyền, gia đình trẻ và các tổ chức xã hội khác xây dựng môi trường vui chơi an toàn, lành mạnh cho trẻ em, tránh để xảy ra những vụ tai nạn, thương tích thương tâm, đáng tiếc…
Mỹ Hạnh ( theo báo Ninh Bình)
